Blog naszej kancelarii

Pozew przeciwko spółce bez zarządu

pozew przeciwko spółce bez zarządu
W praktyce gospodarczej często zdarza się, że przedsiębiorca chce wytoczyć powództwo przeciwko spółce, a ta – wskutek złożonych rezygnacji lub zaniedbań – nie ma zarządu lub jest on niepełny. Taka sytuacja wydaje się na pierwszy rzut oka poważnym utrudnieniem. Jednak prawo przewiduje rozwiązania, które umożliwiają skuteczne dochodzenie roszczeń nawet wtedy.  Brak zarządu w spółce nie oznacza automatycznej niemożliwości wniesienia pozwu. Ustawodawca przewidział narzędzia prawne, które pozwalają przełamać tego typu trudności proceduralne.

Spis treści

Pozwanie spółki bez zarządu – ustanowienie kuratora

Wydaje się, że spółka bez zarządu jest problemem dla wierzyciela. Nie jest to do końca prawda. Jeśli spółka nie posiada zarządu lub zarząd jest niezdolny do działania, możliwe jest ustanowienie kuratora dla osoby prawnej. Procedura ta została przewidziana w art. 69 kodeksu postępowania cywilnego. Kuratora można ustanowić zarówno przed wszczęciem postępowania sądowego, jak i w jego toku. Co istotne, w toku sprawy cywilnej wniosek o ustanowienie kuratora może zgłosić strona przeciwna. Czyli ta, która chce skutecznie pozwać spółkę. W wyjątkowych przypadkach sąd może ustanowić kuratora także z urzędu. Dzieje się tak, jeżeli sąd zauważy brak organu uprawnionego do reprezentacji strony będącej osobą prawną. Przepisy warunkują taką okoliczność istnieniem przesłanki ważnego interesu społecznego lub bezpieczeństwa obrotu.

Brak organu w spółce a ustanowienie kuratora – podstawy prawne i procedura

Zgodnie z art. 69 k.p.c., kuratora dla osoby prawnej ustanawia się w sytuacji, gdy osoba prawna nie może prowadzić swoich spraw lub być reprezentowana ze względu na brak organu albo brak w składzie organu uprawnionego do jej reprezentowania. Ustanowiony kurator reprezentuje spółkę wyłącznie na potrzeby konkretnej sprawy sądowej. Jego uprawnienia ograniczają się do czynności związanych z konkretnym postępowaniem. Jeżeli sąd rejestrowy również ustanowi kuratora na podstawie art. 42 § 1 k.c., to kurator ustanowiony w toku sprawy sądowej zostaje odwołany. W jego miejsce wchodzi zaś kurator zarejestrowany w KRS.

Brak zarządu a możliwość likwidacji spółki przez kuratora

Na podstawie art. 42 § 1 k.c. możliwe jest również ustanowienie kuratora przez sąd rejestrowy. Taki kurator ma szersze kompetencje niż kurator ustanowiony na podstawie art. 69 k.p.c. – jego zadaniem jest przede wszystkim doprowadzenie do uzupełnienia składu organu lub, jeśli to niemożliwe, przeprowadzenie likwidacji spółki. W przypadku gdy spółka praktycznie nie prowadzi już działalności, a brak zarządu uniemożliwia jej funkcjonowanie, kurator może zainicjować proces likwidacji i zakończenia bytu prawnego spółki. To ważne narzędzie, zwłaszcza dla wierzycieli, którzy chcą odzyskać swoje należności i skutecznie zakończyć spór.

Pozywanie spółki bez zarządu

W praktyce należy pamiętać, że ustanowienie kuratora może powodować przedłużenie postępowania. Wtedy sąd musi rozpoznać wniosek o ustanowienie kuratora i wyznaczyć odpowiednią osobę. Jednak w dłuższej perspektywie takie rozwiązanie zabezpiecza prawa wierzyciela i umożliwia dalsze prowadzenie sprawy. Warto również zauważyć, że kurator powołany przez sąd cywilny ma ograniczone kompetencje. Taki kurator działa wyłącznie w granicach upoważnienia określonego w postanowieniu sądu. Nie ma prawa do zarządzania całą działalnością spółki, lecz tylko do reprezentowania jej w konkretnej sprawie.

Kancelaria pozew przeciwko spółce bez zarządu

Brak zarządu w spółce nie zamyka wierzycielowi drogi do dochodzenia swoich praw na drodze sądowej. Możliwe jest ustanowienie kuratora, który będzie reprezentował spółkę przed sądem. Pamiętać należy, że brak zarządu w spółce może być także związany z brakiem w spółce majątku. Dlatego warto mieć na uwadze, że istnieć będzie możliwość pozwania poprzednich członków zarządu w trybie art. 299 k.p.c. (więcej o tym zagadnieniu piszemy we wcześniejszych wpisach).

Nasza kancelaria posiada doświadczenie w sprawach, w których dochodzi do braku zarządu w spółce. Świadczymy kompleksową pomoc prawną w zakresie windykacji należności i reprezentacji przed sądami, również w sprawach wymagających ustanowienia kuratora dla pozwanego podmiotu.

Jeśli mają Państwo pytania lub potrzebują wsparcia prawnego – zapraszamy do kontaktu.

dr Rafał R. Wasilewski