Blog naszej kancelarii

Czym jest umowa agencyjna?

Umowa agencyjna jest instytucją uregulowaną w kodeksie cywilnym i stanowi podstawę prawną współpracy pomiędzy przedsiębiorcami. Jej istotą jest zobowiązanie się agenta – jako przedsiębiorcy – do stałego pośredniczenia przy zawieraniu umów z klientami na rzecz innego przedsiębiorcy. Najczęściej współpraca polega na aktywnym pozyskiwaniu klientów lub zawieraniu z nimi umów w imieniu zleceniodawcy. Umowa agencyjna ma charakter odpłatny – za wykonywane czynności agentowi przysługuje wynagrodzenie, zazwyczaj w formie prowizji, choć nie jest to jedyna dopuszczalna forma wynagrodzenia agenta.

Spis treści

Obowiązki agenta

Umowa agencyjna określa prawa i obowiązki obydwu stron. Zakres zobowiązania agenta obejmuje samodzielne i stałe działanie na rachunek dającego zlecenie, za odpowiednim wynagrodzeniem. Czynności te dotyczą zawierania umów z osobami trzecimi albo pośredniczenia przy ich zawieraniu. Jeżeli agent ma działać w imieniu zleceniodawcy – czyli składać i odbierać w jego imieniu oświadczenia woli – niezbędne jest udzielenie mu pełnomocnictwa. W praktyce zakres działań agenta może być określony ogólnie lub ograniczony do określonego rodzaju czynności, zgodnie z postanowieniami umowy agencyjnej. Warto zaznaczyć, że udzielenie pełnomocnictwa nie obliguje jeszcze agenta do podjęcia działań – obowiązek taki wynika wyłącznie z samej umowy agencyjnej. W praktyce spotyka się zarówno wyraźne, jak i dorozumiane umocowania.

Umowa agencyjna a samodzielność agenta

Kluczowym elementem umowy agencyjnej jest samodzielność agenta w wykonywaniu zobowiązań. Agent działa w ramach własnego przedsiębiorstwa, co odróżnia tę formę współpracy od stosunku pracy. Z tego względu istotne jest również, aby umowa agencyjna została przygotowana w sposób profesjonalny. Jej postanowienia powinny odpowiednio określać granice samodzielności i obowiązków agenta.

Umowa agencyjna – obowiązek lojalności

Z charakteru umowy agencyjnej wynika obowiązek lojalności agenta wobec zleceniodawcy. Stosunek prawny nawiązany na podstawie umowy agencyjnej oparty jest na wzajemnym zaufaniu. Agent może mieć dostęp do informacji gospodarczo istotnych, dlatego nie może wykorzystywać ich na własny rachunek ani prowadzić działalności konkurencyjnej. Zobowiązanie do lojalności obejmuje również powstrzymanie się od działań mogących zaszkodzić interesom zleceniodawcy, jak np. zatrudnienie się u konkurencji.

Wynagrodzenie agenta: prowizja, czy coś jeszcze?

Wynagrodzenie w umowie agencyjnej może przyjmować różne formy. Choć prowizja jest najbardziej typowym sposobem wynagrodzenia agenta, nie stanowi jedynego sposobu uzyskiwania przez niego należności za wykonaną pracę. Kodeks cywilny dopuszcza także inne sposoby wynagradzania agenta, o ile mają charakter odpłatny. Odpłatność jest jednym z elementów przedmiotowo istotnych tej umowy – bez niej nie można mówić o umowie agencyjnej w rozumieniu przepisów. Umowa agencyjna powinna zawierać precyzyjne postanowienia w tym zakresie, aby uniknąć ewentualnych nieporozumień.

Rozwiązanie umowy agencyjnej

Umowa agencyjna może być zawarta na czas oznaczony lub nieoznaczony. Po upływie terminu umowy zawartej na czas określony, w braku wyraźnego oświadczenia stron, uznaje się ją za zawartą na czas nieoznaczony. Umowa powinna również regulować sposób i formę wypowiedzenia, co zapewnia przejrzystość relacji.

Umowa agencyjna – spory, wsparcie i sukcesy kancelarii

Omawiana umowa agencyjna to elastyczne narzędzie współpracy pomiędzy przedsiębiorcami, pozwalające na skuteczne pozyskiwanie klientów i zawieranie umów. Ze względu na swój złożony charakter – obejmujący zarówno obowiązki lojalnościowe, jak i wymogi formalne dotyczące pełnomocnictw – jej przygotowanie warto powierzyć profesjonalistom. Dobrze skonstruowana umowa agencyjna kancelaria gwarantuje bezpieczeństwo obu stronom i minimalizuje ryzyko sporu. Nasza kancelaria prowadzi spory sądowe na bazie umowy agencyjnej, jak również uczestniczy w przygotowaniu, opiniowaniu i negocjowaniu umów agencyjnych.

W tym miejscu przypominamy, że w przeszłości nasza kancelaria prawna pomogła agentowi wynegocjować kwotę 830.000 zł za zakończenie współpracy (czytaj tutaj).

Oprócz tego na podstawie prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego Katowice-Wschód z 2.09.2024 r. (VI GC 922/23) radca prawny dr Rafał R. Wasilewski odzyskał od kontrahenta naszej klientki (agentki) kwotę 10.415,44 zł wraz z należnymi odsetkami właśnie na podstawie umowy agencyjnej.

dr Rafał R. Wasilewski
Latest posts by dr Rafał R. Wasilewski (see all)