Blog naszej kancelarii

Najem nieruchomości, kredyt frankowy i status konsumenta

kredyt CHF USD EUR walutowy indeksowany denominowany radca prawny kancelaria prawna adwokat prawnik szczecin
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w dniu 24 października 2024 r. wydał istotny wyrok (C-347/23) dotyczący statusu konsumenta w kontekście kredytów hipotecznych zaciąganych na zakup nieruchomości przeznaczonych na wynajem. Orzeczenie to może mieć duże znaczenie dla kredytobiorców, zwłaszcza tych posiadających kredyty powiązane z kursem waluty obcej, w szczególności kredyty frankowe. Podważanie statusu konsumenta w takich sytuacjach stanowi bowiem przy niekorzystnej linii orzeczniczej dla banków, jeden z najmocniejszych argumentów, którymi banki mogą wygrać spory frankowe. Warto jednak pamiętać, że prawidłowe przygotowanie się do takiego procesu minimalizuje ryzyko przegranego postępowania, niezależnie od strony sporu.

Spis treści

TSUE: najem nieruchomości a kredyt frankowy

Kredyt frankowy – tego dotyczyła sprawa, która trafiła jakiś czas temu do TSUE. Sprawę zainicjował w trybie pytania prejudycjalnego Sąd Okręgowy w Warszawie. Kluczowym zagadnieniem było to, czy osoba fizyczna, która zaciąga kredyt hipoteczny na zakup mieszkania przeznaczonego na wynajem, może być uznana za konsumenta w rozumieniu dyrektywy 93/13/EWG. Sprawa dotyczyła małżeństwa, które mieszkało za granicą i zaciągnęło kredyt hipoteczny na zakup mieszkania w Polsce. Celem zakupu było wynajmowanie nieruchomości, a uzyskane z tego tytułu dochody miały pokrywać zobowiązania kredytowe. Warto jednak podkreślić, że kredytobiorcy nie prowadzili działalności gospodarczej związanej z najmem ani nie posiadali innych lokali inwestycyjnych. Ostatecznie kredyt spłacono przedterminowo. Nie zmieniło to faktu, że spór z bankiem trafił na wokandę sądu – kredytobiorcy żądali roszczeń związanych z nieważnością umowy.

Status konsumenta: ocena funkcjonalna

TSUE potwierdził, że ocena statusu konsumenta powinna opierać się na podejściu funkcjonalnym. Oznacza to, że kluczowe znaczenie ma nie tylko treść samej umowy kredytowej, ale przede wszystkim zamiar oraz charakter działalności kredytobiorcy. Trybunał uznał, że fakt osiągania dochodów z wynajmu nie oznacza automatycznie, że osoba taka działa jako przedsiębiorca. W szczególności, jeśli wynajem nieruchomości nie jest elementem stałej działalności zawodowej kredytobiorcy, to w dalszym ciągu może on korzystać z ochrony przewidzianej dla konsumentów

Wynajem nieruchomości z kredytem frankowym

Wyrok TSUE wzmacnia pozycję kredytobiorców w sporach sądowych dotyczących kredytów hipotecznych, szczególnie tych indeksowanych lub denominowanych do walut obcych. Przykładem jest kredyt frankowy. W świetle tego orzeczenia banki nie mogą automatycznie zakładać, że osoba wynajmująca mieszkanie działa jako przedsiębiorca. To znacząco wpływa na strategię prowadzenia spraw sądowych przez kredytobiorców i ich pełnomocników. Ostateczne rozstrzygnięcie każdej sprawy będzie zależało od indywidualnych okoliczności. Jednak funkcjonalne podejście do statusu konsumenta zmienia rozkład argumentów po stronie banku i obrony praw kredytobiorców.

Przedawnienie – kredyt frankowy

Obydwie strony sporu o kredyty frankowe powinny rozważyć podjęcie kroków zabezpieczających swoje roszczenia. W przypadku, gdy kredytobiorcy zakwestionowali ważność swojej umowy, bank powinien podjąć działania zmierzające do odzyskania wypłaconego kapitału. Z kolei kredytobiorcy powinni mieć świadomość, że niejednokrotnie sądy przyjmują, że konsument mógł powziąć wiedzę o ewentualnej abuzywności klauzul umownych w 2019 r. Ma to związek z głośną sprawą p. Dziubaków. Dlatego 6-letni termin przedawnienia roszczeń przypada na koniec 2025 r.

dr Rafał R. Wasilewski