Odpowiedzialność odszkodowawcza – wprowadzenie
Odpowiedzialność odszkodowawcza w kontekście działalności gospodarczej jest tematem niezwykle istotnym, szczególnie dla przedsiębiorców, którzy muszą zdawać sobie sprawę z ryzyk związanych z prowadzeniem biznesu. W sytuacji, gdy działalność gospodarcza powoduje szkody na rzecz osób trzecich, przedsiębiorca może być zobowiązany do ich naprawienia. Dochodzenie roszczeń od ubezpieczyciela jest z kolei kluczowym aspektem ochrony przed konsekwencjami finansowymi takich sytuacji. Tak samo, gdy to przedsiębiorca poniesie szkodę. Warto mieć możliwość uzyskania szybszego odszkodowania od ubezpieczyciela, niż wkraczać na drogę sądową ze sprawcą.
Odpowiedzialność odszkodowawcza w związku z działalnością gospodarczą może wynikać z różnych podstaw prawnych. W szczególności z przepisów kodeksu cywilnego, przepisów szczególnych dotyczących danej branży, jak również z umów cywilnoprawnych. Najczęściej mamy do czynienia z odpowiedzialnością na zasadzie winy, co oznacza, że przedsiębiorca odpowiada za szkody wyrządzone przez niewłaściwe działanie lub zaniechanie. Istnieją jednak również sytuacje, gdzie odpowiedzialność może być oparta na zasadzie ryzyka. Dotyczy to na przykład prowadzenia działalności, która z natury rzeczy jest niebezpieczna (np. prace budowlane, transport materiałów niebezpiecznych). Oczywiście, odpowiedzialność odszkodowawcza może mieć podstawę w samej umowie.
Rodzaje szkód
Szkody, za które przedsiębiorca może być odpowiedzialny, dzielą się na majątkowe i niemajątkowe. Pierwsze (szkody majątkowe) obejmują straty rzeczywiste, czyli utratę istniejącego majątku, oraz utracone korzyści, czyli to, co poszkodowany mógłby uzyskać, gdyby szkoda nie wystąpiła. Natomiast szkody niemajątkowe dotyczą naruszeń dóbr osobistych, takich jak zdrowie, dobre imię czy integralność cielesna.
W ramach prowadzonego biznesu można spotkać się między innymi z takimi szkodami jak:
- szkoda transportowa – szkoda związana z utratą przesyłki, jej zniszczeniem albo opóźnieniem
- szkoda związana z wadliwą jakością – okazuje się, że narzędzia/maszyny/materiały nie spełniają określonych norm albo uzgodnionej jakości czy parametrów, przez co nie można zrealizować zamówienia dla klientów
- szkoda związana z opóźnieniem w realizacji kontraktów
Polisa ubezpieczeniowa dla przedsiębiorcy
Aby zabezpieczyć się przed skutkami finansowymi odpowiedzialności odszkodowawczej, wielu przedsiębiorców decyduje się na wykupienie polisy ubezpieczeniowej OC (odpowiedzialności cywilnej). Taka polisa zapewnia ochronę przed roszczeniami osób trzecich za szkody wynikłe z prowadzenia działalności gospodarczej. W przewozach można także spotkać się z polisą ubezpieczenia cargo, którą może wykupić nadawca, aby zabezpieczyć wysyłane przez siebie towary (zwłaszcza te wartościowe). Bez ubezpieczenia przedsiębiorca musi samodzielnie pokryć wszelkie szkody majątkowe i ewentualnie niemajątkowe, które spowoduje w ramach swojej działalności. Oznacza to, że w przypadku szkody majątkowej, takiej jak zniszczenie czyjegoś mienia, przedsiębiorca będzie musiał pokryć koszty naprawy lub zakupu nowego mienia. Szkody niemajątkowe, takie jak naruszenie dóbr osobistych, mogą skutkować koniecznością wypłaty zadośćuczynienia, które często bywa bardzo wysokie.
Warto pamiętać, że w niektórych branżach posiadanie ubezpieczenia jest wręcz obowiązkowe.
Jeśli nie ubezpieczenie, to…?
W przypadku braku ubezpieczenia kluczowe jest aktywne zarządzanie ryzykiem, aby minimalizować zagrożenia. Regularne przestrzeganie norm i procedur bezpieczeństwa może znacznie ograniczyć ryzyko szkód. Zaś tworzenie rezerw finansowych zapewnia zabezpieczenie na wypadek konieczności pokrycia nagłych wydatków. Ważne jest również negocjowanie umów z klauzulami ograniczającymi odpowiedzialność, co może przenieść ryzyko na inne podmioty. W tym zakresie nieoceniona jest pomoc doświadczonego adwokata lub radcy prawnego. Profesjonalny prawnik przygotuje albo zmodyfikuje umowę, aby zabezpieczyć swojego klienta przed nadmiernym ryzykiem. Regularne audyty i monitorowanie działalności pozwalają na szybkie reagowanie na potencjalne zagrożenia, a szkolenia pracowników w zakresie bezpieczeństwa skutecznie redukują liczbę incydentów.
Dochodzenie odszkodowania
Jeżeli już my albo nasz kontrahent czy osoba trzecia poniesiemy szkodę, warto sprawdzić warunki polisy ubezpieczeniowej, a następnie dokonać zgłoszenia szkody ubezpieczycielowi. Konieczne jest odpowiednie dokonanie zgłoszenia, czyli przedstawienie okoliczności powstania szkody oraz udokumentowania wysokości szkody. W przeciwnym razie można narazić się na odmowę wypłaty odszkodowania albo wypłaty znacznie niższej kwoty niż oczekiwana. Pomoc w tej sprawie można uzyskać także w kancelarii radcy prawnego czy adwokata, którzy mogą prowadzić korespondencję z ubezpieczycielem. W sprawach wątpliwych mogą też negocjować z ubezpieczycielem, aby zawrzeć ugodę. Wbrew pozorom, nie jest to niemożliwe. Jak pokazuje nasze doświadczenie, możliwe jest zawarcie przez przedsiębiorcę ugody z ubezpieczycielem, który kwestionował dotychczas powstanie i wysokość szkody. W naszej kancelarii udało się uzyskać od ubezpieczyciela wypłatę odszkodowania ponad 200.000 euro, o czym pisaliśmy na blogu. Gdyby negocjacje nie powiodły się, radca prawny albo adwokat mogą pomóc w uzyskaniu odszkodowanie w procesie sądowy.
Jeżeli nie mogą Państwo uzyskać wypłaty odszkodowania od ubezpieczyciela, zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią. Pomagamy zarówno w przedsądowej korespondencji z ubezpieczycielem, jak i reprezentujemy klientów w sporach z ubezpieczycielami przed sądami.
- Umowa o roboty budowlane – kluczowe zasady - 20 stycznia 2025
- Prawo e-commerce a GPSR – co warto wiedzieć? - 6 stycznia 2025
- Apelacja cywilna: metodyka na egzamin zawodowy – nowa książka radcy prawnego dr Rafała R. Wasilewskiego - 30 grudnia 2024