Umowa przewozu i umowa spedycji
W myśl art. 774 Kodeksu cywilnego, umowa przewozu polega na zobowiązaniu przewoźnika, w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, do przewiezienia osób lub rzeczy. Jest to zobowiązanie za określonym wynagrodzeniem. Z kolei umowa spedycji spedytor podejmuje się, również za wynagrodzeniem, czynności związanych z wysyłką lub odbiorem przesyłki bądź innych usług powiązanych z jej transportem. Taką umowę może na realizować spedytor, ale także powierzyć przewóz przewoźnikowi.
Spedycja jako obsługa przewozu
W ramach umowy spedycji spedytor zobowiązuje się, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, do wykonania za wynagrodzeniem czynności polegających na wysłaniu lub odbiorze przesyłki bądź na realizacji innych usług powiązanych z przewozem. Istota tej umowy polega więc na świadczeniu usług dodatkowych, które mają na celu ułatwienie przeprowadzenia przewozu. Jednak same w sobie nie stanowią usługi przewozu, o której mowa w art. 774 Kodeksu cywilnego. W ten sposób umowa spedycji pełni funkcję umowy towarzyszącej względem umowy przewozu. Warto podkreślić, że spedytor może także samodzielnie pełnić rolę przewoźnika i wykonać przewóz towaru. Jednak w takim przypadku należy uznać, iż realizacja przewozu odbywa się na podstawie odrębnej umowy przewozu.
Jak odróżnić przewóz od spedycji?
Kluczowa różnica o charakterze praktycznym między umową przewozu a umową spedycji polega na tym, że w ramach pierwszej z nich jedna ze stron zobowiązuje się do faktycznego przewiezienia towaru. Natomiast w przypadku umowy spedycji strona zobowiązuje się do zapewnienia organizacji całego procesu przewozu. W praktyce w sytuacji, gdy głównym zobowiązaniem zleceniobiorcy jest wykonanie przewozu trudno te dwie umowy rozróżnić. Aby jednoznacznie rozstrzygnąć, czy pomiędzy stronami zawarta została umowa przewozu czy umowa spedycji, bada się, czy umowa obejmuje czynności spedycyjne. Jeżeli podmiot akceptuje ofertę dotyczącą wyłącznie przewozu rzeczy, a z zachowania stron nie wynika istnienie dodatkowych postanowień dotyczących usług powiązanych z przewozem, to zawarta umowa jest umową przewozu. W tym kontekście nie ma znaczenia, czy przewóz zostanie wykonany osobiście przez zleceniobiorcę, czy też z wykorzystaniem dalszego przewoźnika.
Na temat rozróżnienia tych dwóch umów wypowiadał się wielokrotnie również Sąd Najwyższy. Przykładowo, w wyroku z 27.08.2019 r. (V CSK 191/18) wyjaśniono:
Jeżeli przyjmujący zlecenie zobowiązuje się wyłącznie do znalezienia i wyboru przewoźnika i zawarcia z nim umowy, łączący strony stosunek prawny jest umową spedycji, a nie przewozu, chyba że z jej treści wynika, że faktycznym celem jest wykonanie przewozu przesyłki towarowej. W związku z tym należy przyjąć, że E. świadczyła na rzecz G. usługi spedycyjne.
Obsługa prawna TSL
Właściwe rozróżnienie między spedycją a przewozem ma kluczowe znaczenie zarówno dla stron umowy, jak i dla prawidłowego stosowania przepisów prawnych. Pozwala to precyzyjnie określić zakres obowiązków oraz odpowiedzialności każdej ze stron, co minimalizuje ryzyko nieporozumień i sporów. Rozróżnienie to wpływa na wybór odpowiednich regulacji prawnych oraz stosowanie właściwych procedur. Ma to istotne znaczenie z punktu widzenia ochrony interesów uczestników procesu transportowego.
Przewóz i spedycja – pomoc kancelarii prawnej
Branża TSL ma niejako wpisane w swoją istotę wysokie ryzyko sporów. Zaginione ładunki, opóźnione dostawy, szkody przewozowe… Tego rodzaju zdarzenia bardzo często znajdują koniec na sali sądowej. Spory sądowe toczą się między nadawcami, odbiorcami, przewoźnikami, spedytorami czy podwykonawcami. Często w procesach tych uczestniczą ubezpieczyciele. Z uwagi na problematykę branży TSL, warto skorzystać z pomocy radcy prawnego lub adwokata doświadczonego w analogicznych postępowaniach.
Nasza kancelaria świadczy pomoc prawną dla przedsiębiorców i firm z zakresu szeroko rozumianego prawa transportowego (przewozowego). Przy obsłudze prawnej przedsiębiorstw TSL zajmujemy się także windykacją roszczeń oraz obroną przed roszczeniami, w tym na podstawie CMR.
- Pozew a restrukturyzacja - 27 października 2025
- Spółka komandytowa – czym jest i czy warto ją założyć? - 6 października 2025
- Kurs Prawo reklamy dla marketerów i przedsiębiorców - 5 października 2025
