Rekomendacje Prezesa UOKiK dla influencerów – uwagi ogólne
Na początku bieżącego tygodnia (26.09.2022 r.) na stronie internetowej UOKiK pojawił się niezwykle ważny dla branży cyfrowej oraz twórców (influencerów) dokument. Mowa oczywiście o publikacji UOKiK: Rekomendacje Prezesa UOKiK dotyczące oznaczania treści reklamowych przez influencerów w mediach społecznościowych. Jest to dokument, który z jednej strony ma wspierać konsumentów, aby zagwarantować im transparentność przekazu w mediach społecznościowych (dzięki przestrzeganiu rekomendacji konsumenci mają mieć wiedzę, które treści są zwykłą informacją, a które mają charakter komercyjny – reklamowo-promocyjny), a z drugiej – ułatwić influencerom dopełnienie ciążących na nich obowiązków co do odpowiedniego oznaczania treści materiałów, w których dokonują promocji produktów czy usług (UWAGA! mowa nie tylko o cudzych towarach i usługach, ale także własnych – autopromocja). Trzeba w tym miejscu przypomnieć, że influencer także w świetle przepisów szeroko rozumianego prawa reklamy oraz prawa konsumenckiego posiada określone obowiązki i zakazy.
Co ciekawe, już dwa dni po publikacji (28.09.2022 r.) UOKiK zorganizował webinarium na temat swoich rekomendacji, a nagranie z tego spotkania jest cały czas dostępne na portalu YouTube.
Sposoby oznaczania treści reklamowych
Można zadać pytanie, jak oznaczyć treść reklamową? Najważniejsza woskówka dla influencerow jest taka, że oznaczenie ma być czytelne, jednoznaczne i czytelne dla każdego odbiorcy. Według UOKiK takie warunki są spełnione, jeżeli oznaczenie jest:
- w widocznym miejscu, np. na początku opisu lub nagrania, wyróżniające się względem pozostałej treści,
- napisane wyraźną i wystarczająco dużą czcionką,
- w języku polskim (o ile profil jest prowadzony w tym języku),
- z użyciem określeń jednoznacznie wskazujących na komercyjny charakter publikacji.
Z dalszych wyjaśnień zawartych w dokumencie UOKiK wynika, że treść reklamowa powinna także zawierać oznaczenie promowanej marki.
Różne serwisy społecznościowe posiadają wbudowaną funkcję oznaczania treści reklamowych. W takim przypadku UOKiK zaleca jednak oznaczanie dwupoziomowe. Co to znaczy? Otóż oprócz wykorzystania funkcjonalności mediów społecznościowych, influencer powinien samodzielnie oznaczyć treści reklamowe (np. wzmianka w filmie, relacji, poście).
Rekomendowane oznaczenia
Dokument opracowany przez UOKiK zawiera rekomendowane oznaczenia treści reklamowych. Są to propozycje, które według organu ochrony konkurencji i konsumentów spełniają wytyczne dla oznaczeń stosowanych przez influencerów. Oznaczenia te różnią się w zależności od tego, jaką formę przybierają treści reklamowe:
- materiał reklamowy – #reklama lub [reklama], #materiałreklamowy lub [materiał reklamowy] #współpracareklamowa lub [współpraca reklamowa], #postsponsorowany lub [post sponsorowany] #materiałsponsorowany lub [materiał sponsorowany] #płatnawspółpraca lub [płatna współpraca], #wideo #relacja #post #materiał + #reklamowy #sponsorowany = np. #wideoreklamowe, #relacjasponsorowana, Reklama marki XYZ, Płatna współpraca z marką XYZ
- autopromocja – #autopromocja lub [autopromocja] #autoreklama lub [autoreklama] #markawłasna lub [marka własna]
- prezent (w przypadku materiału z pierwszym prezentem, przy kolejnych warto stosować oznaczenia jak dla materiału reklamowego) – #prezent lub [prezent] #podarunek lub [podarunek]
- inne przypadki (zaproszenia na wydarzenia, zaangażowanie w testy) – warto zaznaczyć, że materiał powstał w związku z otrzymanym zaproszeniem do uczestnictwa w jakimś wydarzeniu, testach, prezentacjach – umożliwia to odbiorcy samodzielną ocenę, czy jest to treść reklamowa, czy neutralna relacja
Nierekomendowane oznaczenia
Równolegle ze wskazaniem rekomendowanych oznaczeń UOKiK wskazuje, jakich oznaczeń influencer powinien unikać przy treściach reklamowych. Czego zatem influencer powinien unikać? Najprościej rzecz ujmując, trzeba się wystrzegać oznaczeń nieczytelnych, niejednoznacznych i niezrozumiałych dla konsumenta. Przykładowo UOKiK uważa, że o nieprawidłowym oznaczeniu treści reklamowej przez influencer mówimy, gdy:
- jest umieszczone w niewidocznym miejscu (np. na tle innego napisu, po użyciu opcji „więcej” lub „zobacz więcej”, przy krawędzi obrazu)
- jego kolor zlewa się z tłem, czcionka jest niewyraźna albo tekst zbyt mały,
- tekst zawiera błędy ortograficzne
- tekst jest w języku obcym (o ile profil jest prowadzony w języku polskim)
- korzysta z niejednoznacznych określeń, które nie wskazują na komercyjny charakter (np. samo “współpraca”)
Jak to wygląda w praktyce? Otóż influencer nie powinien w swoich materiałach reklamujących produkty czy usługi:
- używać określeń w języku obcym np. #advertisement lub [advertisement] (jeżeli profil prowadzi po polsku)
- używać skrótów np. #rek lub [rek], #spons lub [spons] itd.
- używać niejednoznacznych (niemówiących wprost o komercyjnym charakterze) określeń jak #współpraca lub [współpraca]
- Pozwy z KSH – nowa publikacja mec. Wasilewskiego - 22 marca 2024
- Sukces kancelarii: odszkodowanie na ponad 200000 euro od ubezpieczyciela (szkoda transportowa) - 1 marca 2024
- Życzenia świąteczne - 21 grudnia 2023